Herkese iyi okumalar dileriz, bu yazı bizim için çok özel olacak çünkü sitemizin adı “Disket Canavarı” ve bu yazımızda size disketler nedir, nasıl çalışır kısaca bunları anlatmaya çalışacağız.
Disket, Floppy Disk veya Floppy Disket nedir?
Elektronik veri dopalama yeteneği ile IBM firmasi tarafından ilk olarak 1967 yılında harddisklere göre daha ucuza ulaşılması için üretilmiştir. Bizim bildiğimiz yaygın olarak kullanılan disketler ise 3.5 inç boyutlarında 1.44 MB depolama alanı sağlayan disketlerdir. Bu detaylara yazımızda değineceğiz sabırla okumaya devam ediniz.
Disketleri nerelerde kullandık?
Biraz daha yaş olarak küçük kardeşlerimiz muhtemelen disketleri bilmeyeceklerdir. Henüz bilgisayarlar CD-ROM ve USB girişlerine sahip değilken bilgisayarlarımıza yeni programlar yüklemek için veya yedek almak için kullandık. Eğer işlem yapacağımız veri 1.44 MB’ dan küçük ise tek disket ile kolayca işlemlerimizi yapıyorduk. Zamanla kullanılan programlar ve yedek alacağımız veriler 1.44 MB’dan fazla olmaya başlayınca işlemler için çoklu disket kullanmaya başladık. Örnek vermek gerekirse Windows 95’in disket sürümü 13 adet DMF disket ile geldi. (Disketler sıra ile kurulum sırasında takılarak kurulum yapılırdı. DMF’ler ise 1.68 MB depolama yedeğine sahiptiler ve Microsoft tarafından kullanılmıştı.)
Floppy Disketler yaygın olarak kullanıcılar tarafından veri yedekleme için kulanıldı. Mesela bir word dosyasını yedek almak veya kopyalayıp başka bir bilgisayarda açmak için. Hatta bir dönemler Türkiye’de vergi iadesi için posta ile gönderiliyordu (internet şimdiki kadar yaygın değildi).
Peki günümüzde hala kullanılıyor mu bu Disketler?
Hala bazı kritik yerlerde çok yaygın olmasa bile kullanılıyor. Hatta bazı hükümetlerin kritik kurumlar ilk çıkan 8 inç olan disketleri kullanmaya devam ediyor. Ama 2000lerin başından itibaren bilgisayarlar üzerlerinde artık disket sürücüsü bulundurmamaya bunun yerine ise CD sürücüleri bulundurmaya başladılar. Microsoft Windows işletim sistemlerinin son sürümleri ise dahili disket sürücülerine destek vermiyor yani mutemelen dahili bir isket sürücünüz olsa bile yeni işletim sistemleri tanımayacaktır. Eğer ki elinize bir yerden disket geçerse ve denemek isterseniz veya eskiden kalma bir disketinizi kullanmak isterseniz yine de karamsarlığa kapılmanıza gerek yok. USB bağlantısı kullanan harici disket sürücülerini edinerek floppy disketleri yeni sistem bilgisayarlarda gönül rahatlığı ile kullanabilirsiniz.
Peki bu disketler nasıl çalışıyor Okuma/Yazma işlemi yapıyor?
Disket manyetik bir ortamdır. Bir okuma kafası ile verileri okur ve depolayabilir. 3.5 inç bir disket sürücüye yerleştirildiği zaman üstündeki metal sürgüsü yana açılır ve disketteki manyetik diski ortaya çıkartır. Okuma ve yazma kafası ise manyetik kutupluluk prensibi kullanarak 0 ve 1 olarak verileri yazabilir ve okuyabilir. Disketin üzerindeki manyetik verileri ikili sayı olarak okuyarak bilgisayar verileri algılar. (İkili sayi ile ilgili ayrıca bir yazı eklenecektir.) Bilgisayarın diskete bilgi yazması için, okuma / yazma kafası manyetik kutupları hizalar ve daha sonra okunabilen 0 ve 1’leri yazar.
Disketlerin kısa bir tarih özeti
8 inç Disketler
İlk kez sahneye 1971 yılında çıktılar. Disk, 1 MB kapasiteli bir karton kutu içine alınmış, manyetik bir kaplamaya sahip 8 inç çapındaydı. Sabit sürücülerin tersine, kafalar, medyayı zamanla yıpratan bir kaset veya video oynatıcıdaki gibi diske temasta bulunuyordu.
5.25 inç Disketler
Bu disketler geliştirilmeye 1976 yılında başladı ve sonrasında bir standart haline gelmesi 1978 yılını buldu. İlk başta 160KB kapasite ile piyasaya sürüldü 1980lere geldiğimizde ise artık kullanımı durmaya başladı ve 3.5 inç olan bizim genelde bildiğimiz disketlere yerlerini bırakmaya başladılar.
3.5 inç Disketler
IBM şirketi tarafından 1984 yılında yaratıldılar. İlk olarak 720 KB kapasite ile tanıtıma çıktılar tabii sonrdan 1.44 MB kapasiteye ulaştılar. Yaygın olarak 1990 ve 2000 arasında kullanıldılar.